อาหารจานนี้เป็นอาหารจานส้มตำสูตรดั้งเดิมของคนอิสาน บางทีเป็นที่รู้จักกันทั่วไปว่าสลัดของไทยที่นิยมกันแพร่หลาย ดั้งเดิมใช้ครกดินเผาและครกไม้ สูตรส้มตำมีหลากหลายตำรับหรือหลายสูตร
สำหรับตำรับมังสะวิรัตคงรักษารสชาตดั้งเดิมไว้แต่ไม่ใส่เนื้อสัตว์ในสูตรนี้
สำหรับ 2 ที่
กระเทียม 1 กลีบ
พริกขี้หนูสด 6 เม็ด
ถั่วฝักยาวหั่น 3 เซนติเมตรตามยาว 1ฝัก
มะละกอขูด 175 กรัม
มะเขือเทศราชินี 4 ลูกผ่าครึ่งตามยาว
ถั่วลิสงคั่ว 20 กรัม
เมล็ดฟักทองคั่ว 20 กรัม
ปรุงรส
น้ำมะนาว 2 ช้อนโต๊ะ
น้ำมะขามเปียก 2 ช้อนโต๊ะ
น้ำตาลปี๊บ 1 ช้อนโต๊ะ
ซอสปรุงรส 2 ช้อนโต๊ะ
ขนมจีนสด 100 กรัม
ขั้นตอนทำ
ตำกระเทียมและพริกพอหยาบ ใส่ถั่วฝักยาวตำพอแหลก ให้ส่วนผสมเข้ากันดีไม่ต้องละเอียดมาก
ปรุงรสส้มตำระหว่างตำใช้ทัพพีคน ค่อยๆคน ช่วงเวลาที่ตำส้มตำพร้อมปรุงนั้นห้ามมองครก ไม่ทำให้น้ำปรุงกระเด็นเข้าตา
ใส่เส้นมะละกอ ใช้สากและทัพพีคนผสมคลุกเคล้าให้เข้ากัน ใส่มะเขือเทศคลุกเคล้าเบาๆชิมรส
จัดจานเสริฟพร้อมเส้นขนมจีน